Havalimanı Güvenliğinde Video Gözetim Uygulamaları
By Şeymanur Aydın
Havalimanları en büyük turizm istasyonlarından biridir. Bacasız sanayi olarak adlandırılan turizm, tüm ülkeler için hem uluslararası hem de ulusal kalkınmada önemli rol oynuyor. Özellikle son bir yıldır tüm dünyayı etkisi altına alan COVID 19 dan önce turizm, birçok ülkenin başlıca gelir kaynağı konumundaydı. 2018 yılı turizm verileri dünya sıralamasına göre ABD 214,5 milyar dolar ile ilk sırada yer alırken, İspanya 81,5 milyar dolar ile onu takip etmektedir. Türkiye ise 25,2 milyar dolar ile 15. Sırada yer almaktadır. Turizm kanalları havayolu, karayolu , demiryolu veya denizyolu ile sağlanmaktadır. Bu ulaşım tiplerinden en fazla tercih edilen daha hızlı ve güvenli olması nedeniyle havayolu ulaşımıdır.
Buradan varmak istediğimiz sonuca bakar isek, turizm gelirleri yüksek olan ülkeleri ya da başlıca gelir kaynağı turizm olan ülke veya bölgeleri (örneğin Maldivler gibi) havayolu ulaşımında ve havalimanlarında oluşabilecek herhangi bir terör tehdidi veya güvenlik tehdidi, ülkeye döviz girişi ve ekonomik hareketliliği açısından olumsuz etkiler. Bunun yanında eylemler için özellikle havalimanlarının seçilmesinin nedenlerinden biri de , uluslararası medyada daha çok ses getirmesidir.
Tehdit ve saldırılarda havalimanları öncelikli mekanlar olmaktadır. Şüphesiz ki özellikle terör saldırıları, suistimal saldırıları ve eylem planları için konum, insan sayısı ve yoğunluk bakımından en uygun yerlerden biri de havalimanlarıdır. Bunun yanında suçlunun yoğun olan ortamda fark edilmesinin zor olması, direkt yurtdışına kaçabilme olanağının olması ya da herkes yolcu görünümünde olduğu için herhangi çantalı bir eylemcinin ilk bakışta bir yolcudan farkının olmaması ile önlem alınmakta ya da eylemlerin engellenmesinde geç kalınmaktadır. Aynı zamanda güvenlik güçleri tarafından izlenme veya fark edilme durumunda eylemci panik haliyle eylemini daha çabuk gerçekleştirmekte böylece müdahale etmek için yeterli zaman kalmamaktadır.
1972 den bu yana Türkiyenin de içerisinde bulunduğu birçok ülkede havalimanları terör saldırılarının hedefi olmuştur. 1982 yılında Türkiyede Ankara Esenboğa Havalimanında bir terör saldırısı gerçekleşmiş ve bu saldırıda 9 kişi hayatını kaybetmiştir. 1975 yılında New York ta La Guardia Havalimanı’nda gerçekleşen bombalı saldırıda 11 kişi ölmüş, 74 kişi de yaralanmıştır. Bombacının kimliği tam olarak belirlenememiş fakat hırvat kökenliği olduğu açıklanmıştır. 2007 yılında Moskova’da Domodedovo Airport’ta intihar bombacısı kendini patlatmıştır. Bu olayda 37 kişi hayatını kaybetmiş, 173 kişi de yaralanmıştır. İster istemez yaşanan bu olayların etkisi görülmektedir. Örneğin Tayland Had Yai Havalimanı’nda ve Carrefour’da gerçekleşen bombalı saldırılar Tayland’da yabancı turist rezervasyonlarının %20 oranında, yerli turist rezervasyonlarında ise %30 oranında iptale neden olmuştur. Fleischer ve Buccola (2002) ise arz talep piyasa modeli kullanarak İsrail’de turizm ve terörizm üzerine yaptıkları çalışmalarında terörist saldırısının turizm üzerinde etkisini 2 ay sonra gösterdiğini ve saldırıların turistlerin konaklama talebini %7,5 oranında düşürdüğünü ifade etmektedirler.
Türkiye’de son yaşanan havalimanı saldırısı 28 Haziran 2016 tarihinde Atatürk Havalimanı’nda yaşanmıştır. Yaşanan olayda Anadolu Ajansı kaynaklarına göre 45 kişi hayatını kaybederken 163 kişi ise yaralanmıştır. Bu patlamanın turistler üzerinde olan etkisini araştırmak üzere bir çalışma yapılmıştır.
Yapılan çalışmadaki turistlerin % 56,7’si erkeklerden ve % 43,3’ü kadın oluşmaktadır. Turistlerin yaş dağılımlarına baktığımızda ise sırasıyla şu sonuçlar elde edilmiştir: 18–25 yaş arası % 26,6; 26–35 yaş arası % 30; 36–45 yaş arası %10; 46–55 yaş arası %26,6 ve 56 yaş ve üzeri % 6,7’dir. Türkiye’ye yapılan ziyaret sayısı bakımından katılımcılar ele alındığında ise %66,7’sinin ilk kez, %20’sinin ikinci kez ve % 13,3’ünün ise üçüncü kez ve üstünde Türkiye’yi ziyaret ettiğini belirlenmiştir.
Katılımcılara yöneltilen sorular doğrultusunda terör saldırısı sonrası Türkiye’ye ilişkin düşüncelerinin değişmediğini, ülkeyi, insanlarını ve kültürünü çok sevdiklerini ifade etmişlerdir. Ancak Türkiye’ye ilk kez gelenler daha önce ziyaret edenlere göre daha endişeli oldukları ve bu nedenle kalabalık ortamlarda bulunmaktan çekindiklerini hatta bazı akrabalarının da Türkiye’ye olan destinasyonlarını iptal ettiklerini ifade etmişlerdir. İlk kez gelen turist oranının fazla olması da bu noktada önem arz etmektedir.
Tehditlerin ve saldırıların önüne geçmek adına video gözetim teknolojileri:
Dijitalleşen bir çağda ulusal ve uluslararası saldırıların takibi manuel olarak güvenlik görevlileriyle ya da stabil güvenlik kameralarıyla zor bir hal almaktadır. İnsan hatasının tolere edilemeyeceği böyle bir durumda AI destekli video gözetim yazılımlarının kullanılması güvenlik yüzdesini üst seviyelere çıkartmaktadır. Xena Vision ‘ın geliştirdiği ürün yazılım içeriklerinde de olduğu gibi, kameralara entegre edilen AI teknolojisiyle birlikte, şüpheli şahıs takip ve tespiti yapılabilmektedir.
Acil durumların anında tespit edilip bildiriminin yapıldığı, 1000 ve üzeri kamerada aynı anda çalışan sistem, yolcuların güvenle varış noktalarına ulaştıkları bir seyahat deneyimi sağlamak için en üst düzey otonom güvenlik sistemi olma yolundadır.
Bunun yanında yazılımlar havalimanı organizasyonunu geliştirmeye yönelik özellikler de içermekte ve yolcuların aldıkları hizmet memnuniyetini de üst seviyelere çıkartmaktadır.
Kaynaklar :
